Opublikowano 23/10/2023
„Koncepcja architektury współczesnej w wykonaniu Stirlinga jest humanizacją środowiska. Humanistyczna postawa przenika wszystkie elementy technologiczne, ekonomiczne i estetyczne. Architektura jego zdaniem powinna na nowo zdefiniować swoje kryteria oceny; dla Strilinga znaczy to tworzenie w zgodzie ze zdrowym rozsądkiem, tradycją, otoczeniem i potrzebami ludzi”.
Krytyk literatury Udo Kulterman w książce „Współcześni architekci”
Na kartach historii architektury zapisali się nieliczni twórcy, którzy pozostawili trwały ślad, zmieniając spojrzenie na przestrzeń i jej możliwości. James Stirling to wyjątkowa postać w świecie architektury, artysta, który zdobył uznanie za swoje wyjątkowe dokonania i wkład w rozwój tej dziedziny. Jego osiągnięcia zostały docenione w 1981 roku, kiedy to przyznano mu prestiżową Nagrodę Pritzkera, najważniejsze wyróżnienie w architekturze.
Szkockie początki
Sir James Stirling urodził się 22 kwietnia 1926 roku w Glasgow. Od najmłodszych lat przejawiał zainteresowanie architekturą i sztuką i z roku na rok ta fascynacja tylko się pogłębiała, bez reszty pochłaniając młodego twórcę. James ukończył studia na Uniwersytecie Liverpoolu, gdzie zdobył solidne wykształcenie architektoniczne. Następnie kontynuował swoją naukę na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Londynie, zdobywając doświadczenie pod okiem cenionych architektów - między innymi pod kierunkiem Colina Rowea.
Przyspieszenie kariery
Stirling rozpoczął swoją karierę zawodową w biurze architektonicznym Lyons Israel Ellis w Londynie, stając się cenionym pracownikiem i zyskując tym samym pierwsze ważne zamówienia na projekty budowlane. W 1956 roku razem z Jamesem Gowanem, otworzył w Londynie biuro architektoniczne Stirling and Gowan. Ich pierwszym dziełem był Langham House Close w podlondyńskiej dzielnicy Richmond (1955-58), uważany w niektórych kręgach krytycznych za przejaw brutalistycznej architektury mieszkaniowej. Architekci stworzyli trzy budynki o prostej bryle zbudowane w stylu modernizmu z silnymi elementami brutalizmu, wykorzystując beton i cegły pochodzące z rozbiórki. Bloki o surowej elewacji i małych oknach robiły dość ponure wrażenie, były jednak dobrą odpowiedzią na powojenne, zwiększone potrzeby mieszkaniowe Londyńczyków. Jednak dopiero zbudowany w latach 1959-63 Department of Engineering at the University of Leicester przyniósł Stirlingowi światową sławę.
Jednym z pierwszych znaczących projektów, który przyniósł rozgłos Stirlingowi, była biblioteka Uniwersytetu Stirling w Szkocji, która została ukończona w 1967 roku. To monumentalne dzieło architektoniczne jest nadal uważane za jedno z najważniejszych osiągnięć Jamesa Stirlinga. Biblioteka łączyła funkcjonalność z nowatorskim podejściem do formy, a jej otwarta i przestronna przestrzeń stała się wzorem dla innych bibliotek na całym świecie.
Kolejne projekty Stirlinga, takie jak budynek Uniwersytetu w Leicester czy Muzeum Sztuki w Stuttgart, zdobyły uznanie zarówno w środowisku architektów, jak i wśród społeczeństwa. Jego prace charakteryzują się odważnym podejściem do kształtu i materiałów, a także wyraźnym wpływem modernizmu. Stirling umiejętnie łączył tradycyjne i nowoczesne elementy w swoich projektach, tworząc unikalne i funkcjonalne budynki. I choć jego droga zawodowa ze wspólnikiem rozeszła się, kariera nabierała rozpędu.
Nagroda Pritzkera
W 1981 roku James Stirling otrzymał największe wyróżnienie w świecie architektury - nagrodę Pritzkera. To prestiżowe wyróżnienie jest przyznawane co roku architektom za wybitne osiągnięcia w dziedzinie projektowania i budownictwa. Nagroda ta nie tylko uhonorowała twórczość Stirlinga, ale także podkreśliła jego znaczenie dla rozwoju architektury na świecie.
„Honorujemy Jamesa Stirlinga jako lidera wielkiego przejścia od ruchu modernistycznego do nowej architektury, która jeszcze raz przyznała się do swoich historycznych korzeni, jeszcze raz zacieśniła związki z otaczającymi ją budynkami i jeszcze raz może być nazwana nową tradycją. Stirlinga wyróżnia oryginalność utrzymana w ramach tej tradycji: niegdyś - kąt 45° w planie i w przekroju, dzisiaj - zaskakujące nawarstwienie i przekształcenie czysto klasycznych i dziewiętnastowiecznych odniesień.”
Kapituła nagrody Pritzkera
Dziedzictwo Jamesa Stirlinga
Prace Jamesa Stirlinga są różnorodne pod względem stylu i materiałów, ale wszystkie charakteryzują się innowacyjnością i odwagą w projektowaniu. Poniższe budynki to tylko kilka przykładów z jego imponującego i bogatego portfolio:
Biblioteka Uniwersytetu Stirling (University of Stirling Library) - zbudowana w latach 60. XX wieku, ta biblioteka jest jednym z najważniejszych dzieł w karierze Stirlinga. Charakteryzuje się nowoczesnym stylem i wykorzystaniem materiałów takich jak beton i stal. Budynek jest przestronny i otwarty, z dużymi przeszkleniami i wnękami do czytania, które tworzą unikalny klimat. Ten projekt jest nadal uważany za arcydzieło architektury nowoczesnej.
Muzeum Sztuki w Stuttgarcie (Staatsgalerie Stuttgart) - budynek zbudowany w latach 70. XX wieku, jest znakomitym przykładem połączenia nowoczesnej formy z tradycyjnymi elementami. Został rozbudowany i bazuje na wykorzystaniu różnorodnych materiałów, takich jak cegła i metal. Muzeum zawiera znakomite zbioru sztuki, a jego architektura wyróżnia się na tle innych budynków w okolicy. Nie bez przyczyny została okrzyknięta sztandarowym dziełem reprezentującym postmodernizm oraz najważniejszą pracą w dorobku Stirlinga.
Budynek Fakultetu Inżynierii na Uniwersytecie w Leicester (Engineering Building, University of Leicester) - budynek zbudowany w latach 60. XX wieku wyróżnia się nowatorskim podejściem do architektury. Wykorzystuje kolorowe, ceramiczne płytki i duże przeszklenia, tworząc niepowtarzalny wygląd. Budynek ten jest jednym z najważniejszych przykładów brutalizmu w architekturze.
Centrum Sztuki König w Londynie (König Art Center, London) - budynek zaprojektowany w latach 90. XX wieku to przykład kreatywnego podejścia Stirlinga do architektury. Jest zbudowany z cegły i metalu, a jego asymetryczna forma i nietypowe kształty nadają mu wyjątkowy charakter.
Spuścizna Stirlinga
Niestety, James Stirling odszedł w 1992 roku, ale pozostawił trwały wpływ na świat architektury. Jego dzieła nadal są źródłem inspiracji dla kolejnych pokoleń architektów, a innowacyjne podejście do projektowania budynków przyczyniło się do zmiany sposobu myślenia o architekturze. Jest ikoną, a Nagroda Pritzkera, którą otrzymał w 1981 roku, potwierdza wyjątkowy wkład w rozwój tej dziedziny. Jego prace, pełne kreatywności i innowacyjności, nadal inspirują kolejne pokolenia architektów, czyniąc James’a Stirlinga jednym z najważniejszych przedstawicieli tej dziedziny w XX wieku.
Chcesz porozmawiać o kompleksowym wykończeniu wnętrz inwestycji?
Zapraszamy do kontaktu!
